In jouw plaatselijke coffeeshop kun je eenvoudig cannabis kopen en roken. Ondanks dat je je geen zorgen hoeft te maken dat je staande gehouden wordt door de politie, is wiet illegaal in Nederland. In veel andere landen is dit ondenkbaar. Het verkopen of in bezit hebben van wiet is in deze landen vaak illegaal. Maar hoe zit dat in Nederland? Is wiet dan ook illegaal in Nederland? Lees hierna of wiet illegaal is in Nederland, wat het Nederlandse gedoogbeleid inhoudt en wat de verwachtingen zijn voor de toekomst.

Is wiet illegaal in Nederland?

De Nederlandse wetgeving ten aanzien van het bezitten en verkopen van drugs is terug te vinden in de Opiumwet uit 1928. In deze wet wordt van elke soort drugs bepaald of het in bezit hebben daarvan verboden is. De wet wordt steeds weer gewijzigd op het moment dat er nieuwe drugs soorten op de markt verschijnen.

De wet deelt de verschillende soorten drugs op in twee categorieën. Deze categorieën  hebben ieder een eigen lijst:

  • Lijst 1: ‘harddrugs’. De drugs soorten die op de eerste lijst staan worden als schadelijk voor de gezondheid van burgers beschouwd. Denk dan aan drugs zoals heroïne, ecstasy, cocaïne, en GHB.
  • Lijst 2: ‘softdrugs’. Softdrugs zijn drugs soorten die minder risico vormen voor de gezondheid. We hebben het dan voornamelijk over de meer kalmerende middelen zoals cannabis.

Cannabis staat dus op de lijst 2 van de Opiumwet. Artikel 3 van de Opiumwet stelt dat het invoeren, telen, bereiden, verkopen, in bezit hebben of vervoeren van de drugs op deze lijst verboden is. Officieel is wiet illegaal in Nederland. Hoe komt het dan dat wij toch cannabis kunnen kopen in iedere coffeeshop in Nederland?

Wat houdt het Nederlandse gedoogbeleid in?

In de Opiumwet wordt dus bepaald welke drugs soorten illegaal zijn. Maar in dezelfde wet staat ook opgenomen dat bepaalde winkels (coffeeshops) waar cannabis wordt gebruikt, door de gemeenten getolereerd worden. Dit tolereren van het gebruik van wiet in coffeeshops wordt ook wel het ‘Nederlands gedoogbeleid’ genoemd. Wiet is dus niet gelegaliseerd, maar wordt gedoogd. 

Bezit van cannabis

Het bezit van softdrugs en het gebruik van softdrugs is dus eigenlijk strafbaar, maar afgesproken is dat dit niet zal worden gehandhaafd wanneer iemand een ‘ kleine hoeveelheid’  bij zich heeft. Heb je een kleine hoeveelheid bij je dan wordt je geacht dit voor eigen gebruik bij je te hebben. Het maximaal toegestane hoeveelheid is vijf gram wiet. 

Heb je meer dan vijf gram wiet per persoon in bezit, dan kun je een boete van €75,– krijgen bij een eerste overtreding. Gaat het om een hele grote hoeveelheid waarmee je gepakt bent, dan riskeer je een gevangenisstraf. Het kan dus zijn dat je gepakt wordt met minder dan vijf gram aan softdrugs op zak. In dat geval zal de wiet waarschijnlijk in beslag worden genomen. Je wordt echter niet vervolgd en je zal ook geen boete krijgen.

Mag je dan wel een joint op straat roken in Amsterdam? Nee, het gebruik van cannabis in het openbaar is niet toegestaan. Vooral in het centrum van Amsterdam is het opsporen van het in bezit hebben en gebruik van kleine hoeveelheden geen prioriteit van de politie is. Dat betekent dat je in het centrum van Amsterdam vaak alleen een waarschuwing krijgt van de politie op het moment dat je in het openbaar rookt. Toch wordt het aangeraden om cannabis alleen te gebruiken in een coffeeshop of thuis.

Mag je cannabis verkopen in Nederland?

De verkoop van softdrugs is nog steeds illegaal in Nederland. Dat betekent dat je dus niet zomaar wiet kan verkopen aan derden. De Opiumwet maakt echter een uitzondering voor verkoop van wiet in coffeeshops. De wet laat een aantal ‘gedoogcriteria’ open waaraan eigenaren van coffeeshops zich moeten houden. Onder deze strenge voorwaarden wordt het dus gedoogd dat zij toch wiet verkopen in de coffeeshop:

  • Er mag niet meer dan vijf gram softdrugs per persoon per dag worden verkocht;
  • Er mag geen cannabis aan minderjarigen worden verkocht;
  • Minderjarigen moet de toegang tot de coffeeshop worden geweigerd;
  • Er mag geen alcohol worden verkocht;
  • De verkoopvoorraad mag maximaal 500 gram cannabis bevatten;
  • De toegang voor of verkoop aan mensen die niet in Nederland wonen moet worden geweigerd;

Houdt een coffeeshopeigenaar zich aan deze richtlijnen, dan wordt de verkoop van wiet in deze coffeeshop gedoogd door de plaatselijke gemeente. De genoemde strenge voorwaarden worden niet allemaal even strikt gehandhaafd. Zo wordt er wel strikt op toegezien dat er geen wiet wordt verkocht aan minderjarigen, maar wordt het wel toegelaten dat er wordt verkocht aan meerderjarige toeristen.

Is CBD illegaal in Nederland?

We weten nu hoe het zit met de verkoop van cannabis en het in het bezit hebben daarvan. Maar hoe zit het dan met CBD? CBD, ook bekend onder de volledige naam cannabidiol, is zelfs bij de drogisterij verkrijgbaar in diverse sterktes. Betekent dit dat CBD dan wel legaal kan worden geteeld en verkocht?

De productie van CBD is illegaal in Nederland. Het gebruik van CBD en de verkoop in coffeeshops daarvan is daarentegen wel legaal voor persoonlijk gebruik. Maar om CBD te kunnen verkopen en vervolgens te kunnen gebruiken moet je het natuurlijk wel kunnen produceren. De Opiumwet werd in 1999 aangepast om hennep voor industriële productie te legaliseren. Door deze wijziging werd de legale teelt van hennepplanten met een THC-gehalte lager dan 0,2% legaal gesteld. De productie van CBD valt hier echter niet onder, omdat CBD een extract van de plant is. 

Toch leverde de genoemde wetswijziging een opening om CBD te kunnen produceren en verkopen aan consumenten. Omdat industriële hennep nu namelijk wel in Nederland kan worden geteeld,  maar niet kan worden verwerkt tot CBD, wordt de geteelde hennep naar het buitenland vervoerd en daar verwerkt tot CBD. Is het eenmaal verwerkt tot CBD dan kan het weer legaal in Nederland worden ingevoerd en worden verkocht. Het THC-gehalte van de CBD moet dan wel minder dan 0,05% bevatten.

Is het telen van wiet legaal?

We zagen al dat ook het telen van cannabis verboden is gesteld in de Opiumwet. Toch zal de thuisteelt van een paar planten voor persoonlijk gebruik niet worden vervolgd. Wordt je dus gepakt met vijf cannabisplanten of minder, dan worden deze waarschijnlijk in beslag zonder je te vervolgen.

Het telen van maximaal vijf cannabisplanten wordt dus gedoogd zolang het duidelijk is dat de teler niet van plan is om de teelt aan derden te verkopen. Zijn er toch twee of meer aanwijzingen dat het om een commerciële kwekerij gaat, dan kan het openbaar ministerie tot vervolging overgaan. Denk dan aan bijvoorbeeld het aanbrengen van groeilicht, ventilatie etc.

Wordt je wordt betrapt met meer dan vijf cannabisplanten, dan wordt dat als een ernstige overtreding beschouwd. Je kan dan worden veroordeeld tot een taakstraf of een gevangenisstraf van meerdere jaren (afhankelijk van het aantal planten dat wordt gevonden). De straf kan worden verhoogd wanneer je voor hetzelfde feit al een keer eerder bent veroordeeld.

Dit betekent dat het wel gedoogd wordt dat Nederlandse coffeeshops cannabis verkopen. maar dat het niet geteeld mag worden. Via de achterdeur van coffeeshops moet het wiet dus de coffeeshops in worden gebracht, waar het vervolgens wel gedoogd wordt om te worden verkocht. Een lastige positie voor de coffeeshop eigenaren dus.

Blijft het gedoogbeleid in Nederland?

Dat de huidige wetgeving niet volledig is mag duidelijk zijn. Zo mag de coffeeshophouder wel cannabis aan de meerderjarige consument verkopen voor persoonlijk gebruik, maar mogen telers niet legaal wiet telen voor de commerciële verkoop in coffeeshops. Hoe komt de coffeeshop dan aan de cannabis om aan de consument te verkopen? In feite betekent dit dat wiet nu via de achterdeur van coffeeshops naar binnen komt. Ook de politiek begrijpt dat deze situatie om verandering vraagt.

De verwachting is daarom dat er op korte termijn een wetswijziging zal worden doorgevoerd ten aanzien van het telen van cannabis. In 2020 kondigde de regering een experiment aan dat dit najaar van start zou moeten gaan. Tijdens het “Experiment gesloten coffeeshopketen” zal worden nagegaan hoe kwekers legaal kwaliteitsgecontroleerde cannabis kunnen kweken en leveren aan een aantal Nederlandse coffeeshops, verspreid over 10 geselecteerde gemeenten. De verwachting is dat het experiment minstens 4 jaar zal gaan duren.

Deze week kondigde demissionair minister fred Grapperhaus aan dat er inmiddels 7 telers zijn geselecteerd die nu bezig zijn met het opzetten van hun teeltbedrijven. Mogelijk komen daar nog drie telers bij. Een aantal coffeeshops in de 10 deelnemende gemeenten gaan de wiet van deze telers verkopen aan de consumenten. Zo hoopt de overheid de teelt te kunnen legaliseren en de kwaliteit te kunnen waarborgen. 

Het is nog niet zeker wanneer we de verkoop in coffeeshops van de ‘staatswiet’ via de nederlandse coffeeshops kunnen verwachten. De regering wil er eerst zeker van zijn dat het aanbod van de legale teelt voldoende is om de deelnemende coffeeshops te kunnen bevoorraden. Daarnaast zal natuurlijk ook de kwaliteit en de diversiteit van de producten moeten worden getest.

In onze coffeeshop zullen wij voorlopig geen staatswiet verkopen. Omdat we voorstander zijn van verdere regulering en verkoop van cannabis en normalisering van ons bedrijf, juichen we dit vernieuwend initiatief vanuit de overheid dan ook van harte toe. Uiteraard kun je in onze coffeeshop Amsterdam wel terecht voor de andere kwaliteitsproducten die je van ons gewend bent. We zijn momenteel geopend van 08.00 tot 00.00 uur (maar let op: dit kan weer veranderen). Wij zien jou daarom graag binnenkort in de beste coffeeshop van Amsterdam.